اختلالات کبدی و بررسی‌های آزمایشگاهی آنها (متابولیسم دارو)

متابولیسم دارو

 

اکثر گزنوبیوتیک‌ها از قبیل داروها، عمدتاً در میکروزوم سلول‌های کبدی و توسط چند سری از واکنش‌ها که اکثراً وابسته به سیتوکروم P450 هستند، متابولیزه می‌شوند. تبدیل گزنوبیوتیک‌ها به متابولیت‌ها از طریق این سیتم اغلب شامل دو فاز است؛

 واکنش‌های فاز I شامل اکسیداسیون/ هیدروکسیلاسیون بوده و واکنش‌های فاز II مسئول کنژوگه‌سازی متابولیت‌ها و یا ترکیبات اصلی با برخی ترکیبات مانند اسید گلوکورونیک، گلیسین، تورین و سولفات می‌باشد. در بیماری‌های خیلی شدید کبدی (که شامل آسیب میکروزومی می‌باشد)، توانایی کبد برای متابولیزه کردن گزنوبیوتیک‌ها دچار اختلال می‌شود، از این رو، توانایی سلول‌های کبدی برای متابولیزه کردن دارو می‌تواند در ارزیابی آسیب کبدی به کار رود. برای این کار دوز مشخصی از داروی نشان‌دار شده با 13C به بیمار تزریق شده و پس از گذشت زمان خاصی،13CO2 بازدمی تنفس بیمار اندازه‌گیری می‌شود.

تست‌های تنفسی بر اساس مرحله محدودکننده سرعت شامل دو گروه می‌باشند:

1- گروه اول شامل داروهایی مانند آمینوپیرین، کافئین و دیازپام بوده که صرفاً وابسته به فعالیت آنزیمی سیتوکروم‌های P450 متابولیزه می‌شوند.

2- گروه دوم شامل داروهایی مانند متاستین، فناستین و اریترومایسین بوده که متابولیسم آن‌ها وابسته به سرعت جریان خون می‌باشد.

این تست‌ها در تخمین وسعت ضایعه کبدی در یک بیماری مشخص کبدی مفید هستند. برخی عوامل مداخله‌گر، ممکن است تفسیر این تست‌ها را با مشکل مواجه سازند. از جمله این عوامل مداخله‌گر می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1- دمتیلاسیون آمینوپیرین (گروه متیل به CO2 تبدیل می‌شود) وابسته به ویتامین B12 بوده و در نقص این ویتامین، 13CO2 خارج شده، کمتر از حد طبیعی خواهد بود.

2- میزان متابولیسم کافئین عموماً با افزایش سن کاهش می‌یابد.

3- میزان متابولیسم کافئین در اثر مصرف سیگار، افزایش می‌یابد.